Zwangerschapseczeem: wat is het en wat kun je doen?

De zwangerschap is een bijzondere periode, maar helaas brengt het in sommige gevallen ook ongemakken met zich mee. Eén van deze ongemakken kan zwangerschapseczeem zijn.

Hierbij merken vrouwen tijdens hun zwangerschap dat hun huid ineens anders aanvoelt of begint te jeuken. Soms ontstaan er zelfs rode, schilferige plekjes. Dit kan wijzen op zwangerschapseczeem.

Wat is het precies, hoe herken je het, en – misschien nog belangrijker – wat kun je eraan doen? We leggen het je graag uit.

Zwangerschapseczeem is een veelvoorkomende huidaandoening die zich voordoet tijdens de zwangerschap. Het wordt ook wel atopisch zwangerschapseczeem genoemd, omdat het vaak voorkomt bij vrouwen met een aanleg voor atopie – dat wil zeggen: eczeem, hooikoorts of astma. Het kan echter ook ontstaan bij vrouwen die daar nooit eerder last van hebben gehad.

Ongeveer 1 op de 5 zwangere vrouwen in Nederland krijgt last van deze vorm van eczeem. Het komt meestal voor in het tweede of derde trimester van de zwangerschap, maar kan in sommige gevallen ook eerder optreden.

De huid wordt rood, schilferig en gaat jeuken. Vooral de buik, borsten, armen en benen zijn plekken waar dit vaak voorkomt, met name rond het groeiende buikgebied. De klachten kunnen gedurende de zwangerschap verergeren, maar verdwijnen vaak weer kort na de bevalling.

Toch blijft de huid bij sommige vrouwen ook daarna nog gevoelig – in dat geval spreken we van zwangerschapseczeem na bevalling.

De exacte oorzaken van zwangerschapseczeem zijn niet altijd eenduidig aan te wijzen, maar het is wel duidelijk dat verschillende lichamelijke veranderingen tijdens de zwangerschap hieraan kunnen bijdragen.

Een belangrijke rol is weggelegd voor zwangerschapshormonen. Tijdens de zwangerschap verandert je hormoonhuishouding aanzienlijk. Deze hormonale veranderingen hebben niet alleen invloed op je stemming en energie, maar ook op je huid. Oestrogeen en progesteron zorgen er bijvoorbeeld voor dat de huid gevoeliger en reactiever wordt, wat kan leiden tot eczeem-achtige klachten.

Je lichaam past zich tijdens de zwangerschap aan om de groei van je baby te ondersteunen. Dit betekent onder andere dat je immuunsysteem tijdens de zwangerschap minder actief is, zodat je lichaam de baby niet als ‘vreemd’ beschouwt. Tegelijkertijd kan dit verlaagde immuunsysteem de huid kwetsbaarder maken voor ontstekingen, zoals eczeem.

Ook huidveranderingen spelen mee. Doordat de huid tijdens de zwangerschap oprekt, vooral rond de buik, wordt deze gevoeliger en droger. Een droge huid is sneller uit balans en vatbaarder voor irritaties. Zwangerschapseczeem komt dan ook regelmatig voor op plekken waar de huid onder spanning staat, zoals de buik of borsten.

Zwangerschapseczeem kan er op verschillende manieren uitzien, en het is soms lastig te onderscheiden van andere huidaandoeningen. Toch zijn er een aantal herkenbare symptomen waar je op kunt letten.

Veel vrouwen ervaren vooral jeuk tijdens de zwangerschap, die soms zelfs vervelender is dan de zichtbare huidveranderingen zelf. De jeuk kan op specifieke plekken voorkomen, zoals de buik of benen, maar kan ook over het hele lichaam verspreid zijn. Typische symptomen van zwangerschapseczeem zijn:

• Jeukende huid, vaak zonder duidelijke uitslag in het begin
• Rode vlekjes of bultjes, die later kunnen schilferen
• Droge huid, vooral op de buik, borsten, armen en benen
• Plotselinge toename van eczeemklachten, vooral als je al eerder atopisch eczeem had
• Jeuk op de benen tijdens de zwangerschap
• Sommige vrouwen ervaren zwangerschap jeuk over het hele lichaam, wat erg hinderlijk kan zijn, vooral 's nachts

Zwangerschapseczeem is niet besmettelijk, maar kan wel veel invloed hebben op je dagelijks leven – vooral als de jeuk intens is. Heb je twijfels over de oorzaak van je klachten, of verergert de situatie? Dan is het verstandig om advies te vragen bij een arts.

Zwangerschapseczeem is vervelend, maar gelukkig zijn er manieren om de klachten te verminderen. De aanpak draait vooral om het kalmeren en versterken van de huid, en om jeuk en uitdroging te voorkomen.

Hieronder vind je praktische tips en oplossingen als je je afvraagt wat te doen met zwangerschapseczeem:

• Hydrateer je huid dagelijks. Kies voor een milde, parfumvrije verzorging die de huidbarrière ondersteunt. Producten uit de Eucerin AtopiControl-lijn zijn speciaal ontwikkeld voor de gevoelige, droge en eczeemgevoelige huid. Ze helpen jeuk te verlichten en de huid te kalmeren.
• Gebruik een zachte douchegel of badolie. Vermijd uitdrogende producten met alcohol of parfum. Douche liever lauwwarm en kort.
• Vermijd krabben. Hoe verleidelijk ook, krabben verergert de huidirritatie. Dep liever zachtjes met een koude, vochtige doek om de jeuk te kalmeren.
• Draag luchtige, ademende kleding. Katoen is je beste vriend. Strakke of synthetische kleding kan je huid extra irriteren.
• Blijf smeren, ook na de bevalling. Sommige vrouwen houden last van zwangerschapseczeem na de bevalling. Blijf daarom je huid goed verzorgen, ook als je klachten afnemen.

Wist je dat je huid tijdens de zwangerschap ook vatbaarder is voor pigmentvlekken, zoals melasma? Lees hier meer over op onze pagina over hyperpigmentatie en melasma.

Heb je veel last van jeuk, vooral ’s nachts? Of merk je dat je huid gaat bloeden, scheurt of tekenen van een infectie vertoont? Neem dan contact op met je huisarts of verloskundige. Ook als je klachten plots verergeren, niet op verzorging reageren, of als je twijfelt of het wel om eczeem gaat, is het verstandig om medisch advies in te winnen. Krijg je jeuk over je hele lichaam zonder duidelijke uitslag, of andere klachten zoals gele huid of donkere urine? Laat dit dan altijd checken voor de zekerheid – soms is er meer aan de hand.