De zon is de bron van alle energie en biedt veel voordelen, variërend van ondersteuning van de fotosynthese tot hulp bij de aanmaak van vitamine D bij mensen. Maar zoals bij de meeste biologische processen is er sprake van een evenwicht: blootstelling aan de zon is goed, maar er zijn grenzen en teveel blootstelling aan uv-licht kan schadelijk zijn, in het bijzonder voor de huid.
Zonlicht bestaat uit een spectrum van stralen van verschillende golflengtes. Zichtbaar licht heeft een golflengte van 400-700 nm, terwijl onzichtbaar ultraviolet (UV) licht een kortere golflengte heeft (280-400 nm) en onzichtbaar infrarood licht een langere golflengte (700 nm-1 mm) heeft. De langere golflengtes, zoals zichtbaar en infrarood licht, kunnen dieper in de huid doordringen, maar toch is de kans kleiner dat zij schade aanrichten.
UV-licht met een korte golflengte dat inwerkt op de huidcellen genereert zeer reactieve vrije radicalen.
Deze overmatige vrije radicalen (zuurstofmoleculen) beschadigen de cellen. Hoe meer schade zij aanrichten, des te groter de kans op het ontstaan van rimpels, chronische ziekten en andere ziekten, inclusief huidkanker.
Oxidatieve belasting wordt veroorzaakt door de onbalans tussen de aanmaak van vrije radicalen en het vermogen van het lichaam om deze met antioxidanten te neutraliseren. Omdat UVA- en UVB-licht een korte golflengte heeft, kan dit alleen doordringen in de hoornlaag (stratum corneum), opperhuid (epidermis) en lederhuid (dermis) (de bovenste huidlagen) en niet in de onderhuid (de onderste huidlaag), maar kan het wel verschillende problemen in deze weefsels veroorzaken.
Meer informatie over de structuur van de huid.
UV-licht bestaat in drie vormen: ultraviolet A (UVA), ultraviolet B (UVB) en ultraviolet C (UVC):
De hoeveelheid UV-licht waarmee de huid in aanraking komt, hangt af van veel factoren, zoals het tijdstip van de dag, het seizoen, de hoogte en de geografische locatie. Tijdens perioden van intensieve UV-straling, bijvoorbeeld op het midden van een warme zomerdag, wordt aangeraden om beschermende kleding te dragen en een zonnebrandmiddel te gebruiken als u naar buiten gaat.
Zonlicht, vooral UVA- en UVB-straling, kan zonnebrand, vroegtijdige huidveroudering, schade aan de ogen, een verzwakt immuunsysteem, fotoallergische en fototoxische reacties en zelfs huidkanker veroorzaken. Artsen en dermatologen waarschuwen steeds vaker voor de sterke samenhang tussen het aantal gevallen van huidkanker en de mate van schade aan het DNA. Ze herinneren ons aan het feit dat meer dan 90% van de gevallen van huidkanker het gevolg is van blootstelling aan de zon. Het is algemeen bekend dat de beste behandeling bestaat uit het voorkomen hiervan door een goede zonbescherming.
Zowel UVA- als UVB-stralen hebben een nadelige invloed op de huid. De intensiteit van UVA-stralen is echter vrij constant gedurende de dag, terwijl de intensiteit van UVB-straling fluctueert. De zonbeschermingsfactor (SPF = Sun Protection Factor) voor zonnebrandmiddelen is gebaseerd op de mate van bescherming tegen UVB-straling die het product biedt. Producten met het symbool voor bescherming tegen UVA-stralen moeten echter een minimale mate van bescherming tegen UVA-stralen bieden. De verhouding moet 1:3 zijn voor UVA: UVB-bescherming.
Daarom is het belangrijk om iedere dag de intensiteit van de UV-straling in jouw omgeving te kennen en de juiste mate van bescherming tegen UV-straling toe te passen.
De European Cosmetics Trade Association (voorheen Colipa) heeft ook UV-beschermingsnormen vastgesteld voor zonnebrandmiddelen. De internationale norm ISO 24444-2010 is een betrouwbare methode van het testen van de UV doeltreffendheid van zonnebrandmiddelen en is in lijn met de EU-Commissie.
De optimale zonbescherming moet worden gekozen aan de hand van de gevoeligheid van de individuele huid voor de zon (huidpigmentatie) en de intensiteit van de straling. De zonbeschermingsfactor (SPF) vermenigvuldigd met de natuurlijke bescherming van de huid in minuten geeft de maximumlengte van blootstelling aan de zon zonder het risico van door UVA- en UVB-straling veroorzaakte schade aan de huid.
Eigenschappen van UVA-stralen
UVA-stralen zijn overdag constant aanwezig.
Zij activeren het melaninepigment dat reeds in de cellen van de opperhuid zit en zorgen voor kortdurende bruining van de huid.
UVA-stralen kunnen nagenoeg ongehinderd door lagen van wolken en luchtvervuiling heen dringen.
UVA-stralen kunnen zelfs door glas en ramen heen dringen.
Omdat UVA-stralen diep doordringen in de ondergelegen huidlaag (lederhuid), spelen zij een grotere rol bij schade door zonlicht op de lange termijn in plaats van bij acute schade
Eigenschappen van UVB-stralen
UVB-stralen fluctueren gedurende de dag en zijn rond het middaguur het sterkst.
Ze stimuleren de aanmaak van nieuwe melanine, die verantwoordelijk is voor een langdurigere bruining van de huid en stimuleren cellen om de opperhuid dikker te maken.
Deze stralen kunnen de huid verbranden en beschadigen, vooral in het zomerseizoen en op grote hoogtes.
Ze dringen minder diep in de huid door, maar genereren vrije radicalen op alle niveaus in de opperhuid.
Ze tasten het DNA meer aan dan UVA-stralen en zijn dan ook de belangrijkste oorzaak van schade aan het DNA.
UVB-stralen kunnen de diepst gelegen cellagen van de opperhuid bereiken en zijn de hoofdoorzaak van acute schade door de zon
