Schilferige en ruwe huid – Oorzaken, symptomen en oplossingen

De huid is niet alleen het grootste orgaan van het lichaam, maar hij speelt ook een cruciale rol bij het regelen van de lichaamstemperatuur en werkt als een barrière ter bescherming van het lichaam tegen infecties. Bepaalde delen van het lichaam worden echter snel droog en barsten, wat leidt tot verlies van het vermogen om deze functies uit te voeren. Een goede dagelijkse huidverzorging met gebruik van speciaal voor de schilferige en ruwe huid ontwikkelde producten kan helpen de huid gezonder te maken.

Droge huid kan overal op het lichaam voorkomen, maar bepaalde gebieden lopen een grotere kans om extreem droog of zelfs ruw te worden en te barsten.

Een droge huid ontstaat geleidelijk volgens een voortschrijdend proces:

• Een droge huid voelt trekkerig aan en kan er licht tot matig ruw uitzien. 
• Vaak veroorzaken de eerste tekenen van droogte niet veel ongemak, maar als ze worden genegeerd, kan dit gemakkelijk tot een nog drogere, ruwere huid leiden. 
• Een zeer droge huid kan zeer trekkerig, zeer ruw, schilferig en gebarsten zijn en jeuken.
• De huid voelt zeer trekkerig aan en kan er schilferig en grillig uitzien. 

Een extreem droge huid is gebarsten, schilferig, voelt ruw aan en jeukt. In extreme gevallen kan de huid ook scheuren. 

• Door overmatige droogte kan de huid krimpen en broos worden, wat uiteindelijk leidt tot een gebarsten, schilferige huid. De huid kan dan ook gaan scheuren, dit gebeurt vooral op delen die veel bewegen, zoals de voetzolen.

• Handen: Vaak wassen droogt de huid van onze handen uit. De barsten ontstaan vooral rondom de knokkels, omdat de huid strak is en bij het strekken gemakkelijk barst.
• Voeten: De huid van de voeten, vooral rondom de hielen, wordt vaak droog, wat leidt tot een ruwe, schilferige huid die onprettig kan aanvoelen en in ernstige gevallen pijnlijk en ontstoken kan zijn. De huid op de hielen moet dikker zijn om bestand te zijn tegen de spanning van druk en beweging bij het lopen en rennen.
• Lippen: De lippen worden snel droog en vooral bij acnepatiënten die oraal in te nemen medicijnen gebruiken, barsten de lippen snel en dit is zeer onprettig en pijnlijk.

Een droge huid, of 'xerose' zoals de medische term hiervoor luidt (in het Grieks betekent 'xero' 'droog' en 'osis' 'ziekte'), is een brede aanduiding die droge huid door alle zowel interne als externe oorzaken omvat. Er zijn ook andere huidaandoeningen die leiden tot een droge, ruwe en schilferige huid. Aandoeningen zoals psoriasis en atopische dermatitis in het gezicht of op het lichaam worden veroorzaakt door ontstekingen, waardoor de huid er rood en grillig uit gaat zien en hevig gaat jeuken.

• Atopische dermatitis treft vaak jonge kinderen en ontwikkelt een ruwe en geïrriteerde huid in de knieholten, de elleboogholten en rondom de heupen.
• Keratosis Pilaris is een huidconditie die veroorzaakt wordt door een teveel aan keratine dat zich opbouwt in de haarzakjes. De delen van het lichaam zijn dan bedekt met kleine wittige en rode plekjes en de huid voelt dat wat ruwer aan. Het komt vaak voor aan de achterzijde van de bovenarmen.
• Een door psoriasis aangetaste huid toont vaak stukjes droge, ruwe en jeukerige huid die op ieder deel van het lichaam kunnen ontstaan.
• Diabetes, type 1 of type 2, kan de huid ook droog en ruw maken en jeuk veroorzaken.

Meer informatie over droge huid en huidaandoeningen zoals atopische dermatitis, psoriasis en xerose vind je door onze hele website zijn.

Als je twijfelt over jouw symptomen of als deze erger worden, adviseren wij je naar een dermatoloog te gaan voor persoonlijk advies.

De oorzaken van een ruwe en gebarsten huid variëren van slechte huidverzorging en omgevingsfactoren tot gezondheidsproblemen zoals atopische dermatitis en psoriasis. Deze oorzaken worden door zowel interne als externe factoren beïnvloed.

Het proces van het ontstaan van de droge huid of dehydratie van de huid verloopt in fasen:

• De huid wordt droog als deze zijn natuurlijke lipiden begint te verliezen en dit leidt tot afbraak van de oppervlaktebarrière van de huid, waardoor de huid geen vocht meer kan vasthouden.
• Dit versnelt het vochtverlies van de huid. Door een tekort aan waterbindende natuurlijke vochtvasthoudende factoren drogen de bovenste huidlagen uit.
• Afhankelijk van de ernst van de droogte, voelt de huid strakker aan, wordt deze ruw en schilferig en kan gaan jeuken.

Externe oorzaken die de droogte kunnen verergeren zijn klimaatomstandigheden die het vochtvasthoudende vermogen van de huid beïnvloeden en het gebruik van ongeschikte huidverzorgingsproducten.

Omgeving

• Ruwe weersomstandigheden - hete, koude en droge lucht verstoren de oppervlaktebarrière van de huid.
• Seizoensveranderingen - symptomen van een droge, schilferige of ruwe huid zijn vaak in de winter of in de zomer heviger.
• Ultraviolet (UV) zonlicht kan de huidveroudering versnellen en de huid wordt met het klimmen der jaren gevoeliger voor uitdroging.

Huidverzorging

• Vaak wassen of lang, heet baden of douchen verwijdert de lipiden die de huidbarrière vormen.
• Verkeerde dagelijkse huidverzorging – dagelijkse verzorging van uw huid met producten die geschikt zijn voor een droge huid is belangrijk. Het is vooral belangrijk geen sterke zeepsoorten die de van nature aanwezige lipiden verwijderen te gebruiken.

Medicijnen
Sommige medicijnen hebben een droge huid als bijwerking. Veel gebruikte medicijnen die deze bijwerking hebben zijn diuretische medicijnen voor de bloeddruk, die werken door de verdamping van water uit het lichaam te versnellen, en sommige antibiotica en oraal toegediende medicijnen tegen acne.

Controleer altijd bij een arts of apotheek als je bezorgd bent dat een medicijn een droge, ruwe huid kan bevorderen.

Erfelijke invloeden
De vochtbalans van de huid wordt ook door erfelijke factoren beïnvloed. Sommige mensen hebben een vette huid en sommige een droge huid en deze huidtypes zijn erfelijk, hoewel een persoon niet hetzelfde huidtype als zijn ouders hoeft te hebben. Huidaandoeningen zoals atopische dermatitis, psoriasis en ichthyosis zijn vaak erfelijk.

Hormonale invloeden
Veranderingen in het niveau van bepaalde hormonen, in het bijzonder oestrogeen en testosteron, kunnen het vochtgehalte van de huid en het lipidenniveau beïnvloeden. Dit is vooral merkbaar na de menopauze of tijdens de zwangerschap.

Leeftijd
Naarmate de huid ouder wordt, neemt het aantal talg- en zweetklieren in de huid af en dit vermindert het vermogen om zweet en lipiden te produceren. Op dezelfde manier neemt ook het watergehalte van de huid en het vochtvasthoudende vermogen van de huid af. Deze factoren leiden tot een droge huid die op zijn beurt weer huidveroudering en het ontstaan van fijne lijntjes en rimpels bevordert. De algemene term hiervoor is door veroudering veroorzaakte droge huid.

Voeding
Zoals ieder ander orgaan heeft de huid verschillende belangrijke voedingsstoffen nodig om naar behoren te kunnen functioneren. Dit zijn plantaardige oliën en vitaminen, met name vitamine C en E.

De onderstaande factoren kunnen de natuurlijke vochtbalans van de huid aantasten en een gebarsten, schilferige en ruwe huid veroorzaken:

Agressieve zeepsoorten op de huid verwijderen de van nature aanwezige lipiden en vocht en dit leidt tot een ruwe en gebarsten droge huid.
Goede dagelijkse huidverzorging is dus uiterst belangrijk voor het voorkomen en behandelen van een ruwe en gebarsten droge huid.
Breng vaak een geschikt hydraterend product op het betreffende gebied aan. Het beste moment om te hydrateren is als de huid schoon en iets vochtig is, bijvoorbeeld na het baden of douchen. Voor een extreem droge, ruwe en schilferige huid worden hydraterende producten die verbindingen bevatten die het functioneren van de dieper gelegen huidlagen herstellen aanbevolen.

Vaak wassen bevordert ook een ruwe en gebarsten droge huid. Baad en douche niet te heet en niet te lang, want dit verwijdert de van nature in de huid aanwezige lipiden en natuurlijke vochtvasthoudende factoren, waardoor de huid zijn vochtvasthoudende vermogen verliest.

Blootstelling aan het weer, de seizoenen en de zon
Bij het wisselen van de seizoenen ontstaat vaak een ruwe en gebarsten droge huid. Tijdens de strenge wintermaanden wordt de huid blootgesteld aan het koude weer en de centrale verwarming binnen droogt de huid uit. In deze periode wordt de huid ruw en barst en als deze barsten niet worden behandeld, kunnen ze dieper worden en ontstoken raken.

Tijdens de hete zomermaanden wordt de huid droog door te veel blootstelling aan de zon. Een door de zon verbrande huid werkt niet zo effectief als een gezonde huid en is vatbaarder voor uitdroging. Gebruik om een ruwe en gebarsten huid te voorkomen een zonnebrandmiddel met een hydraterend bestanddeel en zonder irriterende geur- en kleurstoffen.

Beroepsrisico's
Bepaalde beroepen verhogen de kans op het ontwikkelen van een droge huid die zeer ruw kan worden en kan barsten. Dit zijn beroepen waarbij de huid wordt blootgesteld aan bepaalde omstandigheden, zoals hitte of kou (boer/visser) of veelvuldig gebruik van reinigingsmiddelen (arts/verpleegkundige/kapper).

Uitdroging
De huid krijgt zijn water via het lichaam en is daarom afhankelijk van de waterbalans van het lichaam. In geval van uitdroging vermindert het lichaam de toevoer van vocht naar de huid, waardoor de natuurlijke stroom van water via de huid vertraagt en dit kan een droge huid bevorderen. Oudere mensen zijn vatbaar voor uitdroging, omdat het gevoel van dorst bij het ouder worden afneemt.

Roken
Sigaretten bevatten veel giftige stoffen, zoals nicotine, die de bloedsomloop aanzienlijk kunnen verminderen. Hierdoor vertraagt de stofwisseling in de huid, waardoor de ondersteunende vezels in het bindweefsel hun elasticiteit verliezen. Dit betekent dat de huid vroegtijdig kan verouderen en gemakkelijk uitdroogt en ruw wordt.

Naast dagelijks goed reinigen en hydrateren is het belangrijk factoren die een droge huid bevorderen te vermijden. Dit vermindert het effect van een droge, schilferige of ruwe huid en de noodzaak voor behandeling:

• Vermijd droge lucht door bij heet en koud weer minder tijd buiten door te brengen en door binnen als de verwarming brandt een luchtbevochtiger te gebruiken.
• Breng minder tijd door in heet water door kort te douchen in plaats van een lang bad te nemen.
• Draag handschoenen bij het afwassen om zo het effect van heet water en sterke reinigingsmiddelen te vermijden.
• Draag kleding van natuurlijke materialen zoals katoen en zijde die de huid niet irriteren. Wol is wel een natuurlijk materiaal, maar het kan irriteren en dient te worden vermeden.
• Probeer een wasmiddel voor kleding zonder geur- en kleurstoffen te gebruiken, want deze kunnen na het wassen op de kleding achterblijven en een droge, ruwe huid irriteren.
• Zorg dat u voldoende water drinkt.

Voor het verhelpen van een droge, ruwe huid is dagelijkse huidverzorging die de huidbarrière niet verder verslechtert nodig. Daarnaast herstelt vervanging van de natuurlijke vochtvasthoudende factoren, zoals ureum, ook de vochtbalans van de huid en het beste is om ook het tekort aan vitale stoffen die de waterstroom in de dieper gelegen huidlagen regelen aan te pakken.

Een droge tot extreem droge huid als gevolg van diabetes of psoriasis vraagt om geschikte producten, afhankelijk van de ernst van de droogte. Atopische dermatitis vereist specifieke producten voor de dagelijkse huidverzorging van baby's en jonge kinderen. Controleer bij het kiezen van een huidverzorgingsproduct voor kinderen altijd de aangegeven leeftijd.

Omdat een droge en schilferige huid in eerste instantie door afbraak van de oppervlaktebarrière van de huid wordt veroorzaakt, is het belangrijk dat het reinigingsproces mild genoeg is dat het niet de huideigen lipiden wegwast. Eucerin Waslotion 5% Urea is een zeer mild product speciaal ontwikkeld voor de droge tot extreem droge lichaamshuid. De lotion reinigt mild zonder de huid uit te drogen en bevat aanvullende vochtvasthoudende factoren die vocht in de huid brengen. De lotion is geschikt voor een bij diabetes en psoriasis voorkomende droge huid.

Het eerste vereiste waaraan hydraterende producten voor een droge huid moeten voldoen, is herstel van de vochtbalans in de bovenste huidlagen.

Ureum en lactaat: Natuurlijke vochtvasthoudende factoren (NMF's) voeren vocht naar het stratum corneum of de bovenste huidlaag. Een extreem droge huid die ruw is geworden en is gebarsten vereist een hogere concentratie van deze natuurlijke vochtvasthoudende factoren. In het algemeen moeten producten voor de droge en extreem droge huid respectievelijk minimaal 5% en 10% ureum bevatten.

Ceramide-3 herstelt de lipidenbarrière, die verdamping vanuit de huid vertraagt door het vochtverlies te regelen.

Glucoglycerol stimuleert de aquaporinen van de huid en ondersteunt de natuurlijke opwaartse stroming van vocht naar de bovenste lagen van de opperhuid. De vochtbalans in de bovenste huidlagen is afhankelijk van toevoer van voldoende vocht vanuit de dieper gelegen lagen en daarom is herstel van de vochtbalans in deze dieper gelegen lagen een eerste vereiste voor algemene hydratatie van de huid.

Omdat UV-licht huidveroudering versnelt en huidveroudering de kans op een droge huid vergroot, is het raadzaam om:

• Blootstelling aan de zon te verminderen door beschermende kleding te dragen.
• Een zonnebrandmiddel te gebruiken als je naar buiten gaat.
• Zonnebrandmiddelen te gebruiken die UV-stralen tegenhouden en hydraterende verbindingen bevatten.
• Een zonnebrandmiddel te gebruiken dat geen irriterende geur- en kleurstoffen bevat, aangezien een droge huid gevoelig is voor irritatie.

Eucerin zonnebrandmiddelen voor de droge huid bieden bescherming tegen de zon met UV-filters die aan de eisen van Cosmetics Europe – The Personal Care Association en de EU voldoen en bevatten ook de antioxidant Licochalcone A die tegen door UV-straling veroorzaakte vrije radicalen en tegen vroegtijdige veroudering beschermt en de huid hydrateert.