Een extreem droge lichaamshuid: de oorzaak én hoe te verminderen

De huid is één van de belangrijkste organen. De huid bepaalt ons uiterlijk, onze tastzin, regelt onze temperatuur en beschermt tegen infecties. Het vermogen om te werken als een effectieve barrière tegen infecties is afhankelijk van een hoog vochtgehalte in de huid. Toch kunnen bepaalde delen van het lichaam sneller erg droog worden. Denk hierbij aan droge handen, voeten en extreem droge benen. Wanneer de huid droog is, kan deze in mindere mate vocht vasthouden en daarmee wordt ook de barrière tegen infecties minder effectief. Een extreem droge huid voelt trekkerig aan, is rood, ruw, schilferig, jeukt en kan in extreme gevallen zelfs gaan scheuren. Een goede huidverzorgingsroutine, die is toegespitst op de verzorging van de droge huid, kan de huid weer terugbrengen in een gezonde staat.

Een extreem droge huid is een veel voorkomende oorzaak van huidklachten en meer dan 40% van de bezoeken aan dermatologen heeft betrekking op een droge huid. Een extreem droge huid kan overal op het lichaam voorkomen, maar een droge huid op de benen, handen, voeten, knieën en ellebogen en het gezicht worden komen het vaakst voor, omdat deze lichaamsdelen meer worden blootgesteld dan andere delen. Een droge huid komt ook vaak voor op het gezicht.

Symptomen van een extreem droge huid

Als de lichaamshuid extreem droog wordt, kan deze zeer trekkerig, schilferig en vlokkerig worden. Het kan gaan jeuken, pijn doen en zelfs extreem ruw worden en gebarsten. Afhankelijk van de ernst van de droogte en om welk lichaamsdeel het gaat, zal het echter niet altijd duidelijk zijn dat droogte de oorzaak van deze huidsymptomen is. Hieronder lichten wij toe wat de symptomen van een extreem droge huid zijn in verschillende stadia.

Milde droge huid
In eerste instantie kan de droogte worden opgemerkt doordat de huid licht trekkerig of een beetje ruw wordt.

Droge huid
Vervolgens wordt de huid ruwer naarmate hij meer vocht verliest en kan hij er gebarsten of schilferig gaan uitzien en de kans op jeuk is groot.

Extreem droge huid
Als deze droogte niet of met een niet werkzame huidverzorging wordt behandeld, kan de huid beschadigd raken, zeer trekkerig gaan aanvoelen en mogelijk zeer ruw worden en gebarsten. In deze fase kan de jeuk ook zeer hevig worden.

Een extreem droge lichaamshuid komt vaak voor op de voeten en de schenen. Vooral droge huid op de voeten komt veel voor en leidt tot gebarsten hielen, wat in ernstige gevallen gepaard gaat met pijn en ontstekingen. Bovendien komt het vaak voor dat mensen last hebben van extreem droge benen. In de verzorging van de huid worden namelijk vaak de benen vergeten, terwijl juist deze verzorging erg belangrijk is. De huid van de benen is namelijk veel dunner, met name bij de schenen. Doordat de huid op de benen dunner is, is deze ook meer gevoelig voor temperatuurswisselingen. Zowel tijdens de winter als in de zomer kunnen droge benen ontstaan door uitdroging, oftewel dehydratatie. In de wintermaanden staat binnen vaak de verwarming aan. Hierdoor droogt de lucht uit en daarmee ook de huid op je benen. Tijdens de zomer is echter de zon hetgeen dat de huid van je benen laat uitdrogen. Uitdroging van de lichaamshuid zal lijden tot irritatie waardoor de huid vaak gevoelig is.

Een extreem droge lichaamshuid is vaak gevoelig, maar een gevoelige huid wordt niet altijd veroorzaakt door droogte. Sommige mensen hebben van nature een gevoelige huid, zelfs als deze goed is gehydrateerd. Hoe dan ook, het is belangrijk om huidverzorgingsproducten met irriterende bestanddelen zoals geur- en kleurstoffen te vermijden. Controleer altijd of het product dermatologisch is getest op een gevoelige huid.

Een extreem droge huid kan ook te maken hebben met bepaalde ziekten:

• Xerose is de medische term voor een droge huid. De term komt uit het Grieks; 'xero' betekent 'droog' en 'osis' betekent 'ziekte'. 
• Keratosis Pilaris (ook wel 'chicken skin' genoemd) is een veelvoorkomende huidaandoening die kan worden gelinkt aan een droge huid. Het wordt veroorzaakt door een teveel aan keratine dat zich opbouwt in de haarzakjes. De aangetaste huid, meestal aan de achterzijde van de bovenarmen, zit vol met witte en rode kleine bultjes. De huid voelt ruw aan.
• Atopische dermatitis en psoriasis gaan ook gepaard met een droge huid, hoewel deze aandoeningen ontstekingen als onderliggende oorzaak hebben. Doorgaans ziet een huid met deze aandoeningen er rood en schilferig uit en jeukt deze hevig.
• Stofwisselingsaandoeningen zoals diabetes mellitus en nieraandoeningen kunnen ook de kans op een droge huid verhogen.

Wij adviseren je om als je twijfelt over jouw symptomen of als deze heviger worden naar een arts of dermatoloog te gaan voor persoonlijk advies.

Er zijn veel oorzaken en bevorderende factoren voor een extreem droge huid, variërend van omgevingsinvloeden en verkeerde huidverzorging tot medische aandoeningen zoals psoriasis, keratosis pilaris, atopische dermatitis en diabetes. De huid fungeert als de barrière van het lichaam, maar dit betekent wel dat deze aan zowel externe als interne invloeden wordt blootgesteld.

• Externe factoren tasten de natuurlijke barrièrefunctie van de huid aan en dit leidt tot verhoogd vochtverlies via de huid.
• Een defect in de barrière die het huidoppervlak vormt als gevolg van het wegwassen van vitale lipiden zorgt ervoor dat de huid geen vocht meer kan insluiten en zo neemt het vochtverlies via de huid toe.
• Ten slotte vermindert naarmate de droogte verder in de dieper gelegen huidlagen doordringt het transport van water binnen de dieper gelegen weefsels, omdat belangrijke vochtkanalen worden aangetast. Dit zal resulteren in een extreem droge huid.

De belangrijkste externe oorzaken van een extreem droge huid zijn omgevingsgerelateerde triggers en huidverzorging:

Omgeving

• Ruwe weersomstandigheden - hete, koude en droge lucht verstoren de barrièrefunctie van de huid.
• Seizoensveranderingen - symptomen van een droge huid zijn vaak heviger in de winter of in de zomer. Zo komt het vaak voor dat mensen bij de seizoenswisselingen te maken krijgen met extreem droge benen.
• Ultraviolet (UV) zonlicht kan de huidveroudering versnellen en de huid wordt met het klimmen der jaren vatbaarder voor uitdroging. Lees meer over door veroudering veroorzaakte droge huid.

• Vaak wassen of lang, heet baden of douchen verwijdert de lipiden die de huidbarrière vormen. 
• Verkeerde dagelijkse huidverzorging – Dagelijkse verzorging van je huid met producten die geschikt zijn voor een extreem droge huid is belangrijk. Het is vooral belangrijk om geen sterke zeepsoorten te gebruiken die de van nature aanwezige lipiden verwijderen.

Veel medicijnen hebben een droge huid als bijwerking. Veel gebruikte medicijnen met deze bijwerking zijn diuretische medicijnen voor de bloeddruk, die werken door de waterafscheiding uit het lichaam te versnellen, en sommige antibiotica en oraal toegediende medicijnen tegen acne. Raadpleeg altijd een arts of apotheker als je bezorgd bent dat een medicijn een extreem droge huid kan bevorderen.

Erfelijke invloeden
De vochtbalans van de huid wordt ook door erfelijke factoren beïnvloed. Sommige mensen hebben een vette huid en sommige een extreem droge huid. Deze huidtypes zijn erfelijk, hoewel een persoon niet hetzelfde huidtype als zijn ouders hoeft te hebben. Huidaandoeningen zoals atopische dermatitis, psoriasis, diabetes, keratosis pilaris en ichthyosis worden vaak erfelijk bepaald.

Hormonale invloeden die een extreem droge huid veroorzaken
Veranderingen in het gehalte van bepaalde hormonen, in het bijzonder oestrogeen en testosteron, kunnen het vochtgehalte van de huid en het lipideniveau beïnvloeden. Dit is vooral merkbaar na de menopauze als de huid droog wordt als gevolg van afname van de oestrogeenproductie. Ook kan een extreem droge huid tijdens de zwangerschap ontstaan als gevolg van hormonale veranderingen en de extra behoefte aan lichaamsvloeistoffen.

Voeding
Zoals ieder ander orgaan heeft de huid verschillende belangrijke voedingsstoffen nodig om naar behoren te kunnen functioneren. Deze stoffen zijn onverzadigde vetzuren en vitaminen. Een tekort aan deze stoffen kan een droge huid bevorderen.

Leeftijd
Naarmate de huid ouder wordt, neemt het aantal talg- en zweetklieren in de huid af en dit vermindert het vermogen om zweet en lipiden te produceren. Op dezelfde manier neemt ook het watergehalte van de huid en het vochtvasthoudende vermogen van de huid af. Deze factoren leiden tot een extreem droge huid die op zijn beurt weer huidveroudering en het ontstaan van fijne lijntjes en rimpels bevordert. Lees meer over door veroudering veroorzaakte droge huid.

Naast de belangrijkste oorzaken van een droge lichaamshuid beïnvloeden verschillende andere factoren ook de mate van een droge huid. Bekendheid hiermee kan helpen om ze te vermijden en zo hun invloed te beperken.

Gebrek aan effectieve behandeling
Als een extreem droge huid niet snel wordt behandeld, kan de droogte erger worden en het vochtnetwerk in de dieper gelegen lagen verstoord raken. In deze gevallen is een vochtinbrengend product nodig dat deze situatie aanpakt.

Blootstelling aan de zon

Voor bescherming van een extreem droge huid tegen de zon is het belangrijk dat het zonnebrandmiddel het tekort aan vochtvasthoudende factoren herstelt en ook een geschikte beschermingsfactor (SPF) biedt. Ook belangrijk is dat het zonnebrandmiddel, evenals andere huidverzorgingsproducten die op een droge huid worden aangebracht, geen irriterende geur- en kleurstoffen bevat, aangezien een droge huid, en vooral een droge gezichtshuid, gevoeliger is voor irritatie dan een normale huid.

Beroepsrisico's
Sommige beroepen vereisen werken onder omstandigheden die de kans op een extreem droge huid vergroten. Meestal zijn dit beroepen die blootstelling aan de oorzaken van een droge huid vereisen, zoals werken onder hete of koude omstandigheden (boer/visser) of veelvuldig gebruik van reinigingsmiddelen (arts/verpleegkundige/kapper) of blootstelling aan chemicaliën (monteur/schoonmaker).

Dehydratie
De huid krijgt vocht via het lichaam en is daarom afhankelijk van de waterbalans van het lichaam. In geval van uitdroging vermindert het lichaam de toevoer van vocht naar de huid, waardoor de natuurlijke stroom van water via de huid vertraagt, wat een extreem droge huid kan bevorderen. Oudere mensen zijn vatbaar voor uitdroging, omdat het gevoel van dorst bij het ouder worden afneemt.

Roken als oorzaak voor een extreem droge huid
Sigaretten bevatten veel giftige stoffen, zoals nicotine, die de bloedsomloop kunnen verminderen. Dit leidt tot vertraging van de stofwisseling in de huid en zo kan de huid vroegtijdig verouderen en uitdrogen.

Een extreem droge huid wordt veroorzaakt door afbraak van de barrièrefunctie van de huid, wat leidt tot vochtverlies en vermindering van het waterbindende vermogen als gevolg van een gebrek aan vochtvasthoudende factoren. Daarom heeft de extreem droge huid dagelijkse verzorging nodig die de huidbarrière niet verder verslechtert en ontbrekende natuurlijke vochtvasthoudende factoren aanvult.

Een droge tot extreem droge huid als gevolg van diabetes of psoriasis vraagt om geschikte producten, afhankelijk van de ernst van de droogte. Atopische dermatitis vereist specifieke producten voor de dagelijkse huidverzorging van baby's en jonge kinderen. Controleer bij het kiezen van een huidverzorgingsproduct voor kinderen altijd de aangegeven leeftijd.

Droge voeten kunnen vaak tot irritatie leiden, en in het ergste geval zelfs tot het niet meer kunnen lopen. Door extreme droogte ontstaan diepe scheuren en kloven. Vooral op de hielen kunnen kloven ontstaan, zogeheten hielkloven. Hierdoor is het op je voeten staan erg pijnlijk. Om de droge huid van de voeten te verzorgen biedt Eucerin Voetcrème met 10% Urea. Deze voedende voetcrème geeft een intensieve verzorging. Het biedt onmiddellijk verlichting en intensieve hydratie die tot wel 48 uur lang aanhoudt. Deze voedende voetcrème geeft een intensieve verzorging en is daarom geschikt als creme voor de behandeling van een extreem droge huid.

Zoals eerder besproken komt een extreem droge huid vaak voor op de benen, met name droge onderbenen zijn een veelvoorkomend verschijnsel. Huidverzorging van de benen wordt vaak vergeten, maar is van uitermate belang om de benen goed gehydrateerd te houden. Wat kun je doen tegen de droge huid van de benen? Ten eerste, dagelijks je benen insmeren met het een geschikt verzorgingsproduct, zoals de Eucerin UreaRepair PLUS Body Lotion 5% Urea of Eucerin Urea Repair PLUS Body Crème 5% Urea. Het grootste verschil tussen deze twee is de textuur. Een lotion is lichter van textuur, waardoor deze iets sneller in trekt.

Bij extreme droogte ontstaat vaak een schilferige huid op de benen. Om deze schilfers te voorkomen geven we hier een aantal tips:

• Maak direct na het douchen gebruik van een bodylotion of body crème
• Verwijder dode huidcellen regelmatig door gebruik te maken van een scrub, voordat je gaat douchen
• Vervang met regelmaat je scheermesje
• Drink voldoende water
• Gebruik altijd een zonnebrand wanneer je je benen blootstelt aan UV-straling
• Vermijd producten met (veel) parfum en parabenen

Een extreem droge huid reinigen
Een droge huid is hoogstwaarschijnlijk droog door afbraak van de barrièrefunctie van het huidoppervlak en dus is het belangrijk dat het reiningingsproduct zo mild is dat het niet de natuurlijke beschermende huidbarrière wegwast. Andere natuurlijke vochtvasthoudende factoren zoals ureum bevorderen ook het herstel van de vochtbalans in de huid. 
Eucerin UreaRepair PLUS Waslotion 5% Urea is een zeer milde waslotion speciaal ontwikkeld voor de droge tot extreem droge huid. De lotion reinigt mild zonder de huid uit te drogen en bevat aanvullende vochtvasthoudende factoren. De lotion is geschikt voor mensen met atopische dermatitis en psoriasis. Het is tevens geschikt voor reiniging van intieme delen.

De extreem droge huid hydrateren
Een eerste vereiste voor hydraterende producten voor een droge huid is herstel van de vochtbalans in de bovenste huidlagen. Zogenoemde 'natuurlijke vochtvasthoudende factoren' (NMF's) zoals ureum en lactaat binden vocht in het stratum corneum of de bovenste huidlaag. De minimale aanbevolen concentratie van ureum, zelfs voor een minder ernstig droge huid, is 5%. Een extreem droge huid vereist meestal een hogere concentratie van ureum en andere vochtvasthoudende factoren. De Eucerin Urea Repair PLUS reeks voor de droge huid bevat een reeks crèmes en oliën voor het lichaam met 5% en 10% ureum, waaronder hand- en voetcrèmes.

Een droge, ruwe en trekkerige huid kan worden veroorzaakt door een defecte oppervlakte barrière - het resultaat van een gebrek aan huidlipiden en een tekort aan natuurlijke vochtvasthoudende factoren. De Eucerin UreaRepair PLUS-reeks pakt de belangrijkste oorzaken aan van een extreem droge huid met klinisch bewezen actieve ingrediënten:

• Ten eerste worden ureum en andere waterbindende natuurlijke vochtvasthoudende factoren aangevuld, wat leidt tot betere hydratatie van het stratum corneum.
• Ten tweede herstelt ceramide-3 de door lipiden gevormde huidbarrière die vocht insluit. Eucerin UreaRepair PLUS Bodylotion 5% Urea en UreaRepair PLUS Bodycrème 5% Urea zijn ideaal voor een dagelijkse verzorging van een droge, ruwe en trekkerige huid, terwijl de UreaRepair PLUS Bodylotion 10% Urea geschikt is voor de dagelijkse verzorging van een extreem droge, schilferige en jeukende huid. De lijn bevat ook producten die de droge huid op handen en voeten aanpakken: Eucerin UreaRepair PLUS Handcrème 5% Urea en Eucerin UreaRepair PLUS Voetcrème 10% Urea.

Aangeraden wordt om blootstelling aan de zon te beperken door het dragen van beschermende kleding en het aanbrengen van een zonnebrandmiddel als je naar buiten gaat. Daarnaast is het belangrijk dat het zonnebrandmiddel UV-stralen tegenhoudt en ook vochtvasthoudende factoren bevat. Een zonnebrandmiddel voor de droge huid mag geen irriterende geur- en kleurstoffen bevatten, omdat een extreem droge huid vatbaar is voor irritatie. Eucerin zonnebrandmiddelen voor de droge huid bieden bescherming tegen de zon met UV-filters die aan de eisen van Cosmetics Europe – The Personal Care Association en de EU voldoen en ook de antioxidant Licochalcone A bevatten ter bescherming tegen door UV-straling veroorzaakte oxidatie en vroegtijdige veroudering.

Naast dagelijks goed reinigen en hydrateren, is het belangrijk om factoren die bijdragen aan een extreem droge huid te vermijden. Dit helpt om het effect van een droge huid en de noodzaak voor behandeling te verminderen:

• Vermijd droge lucht door bij heet en koud weer minder tijd buiten door te brengen en door binnen een luchtbevochtiger te gebruiken als de verwarming aan is.
• Breng minder tijd door in heet water door snel te douchen in plaats van een lang bad te nemen.
• Draag handschoenen bij het afwassen om zo het effect van heet water en sterke reinigingsmiddelen te vermijden.
• Draag kleding van natuurlijke materialen zoals katoen en zijde die de huid niet irriteren. Wol is wel een natuurlijk materiaal, maar kan irriteren en dient te worden vermeden.
• Probeer gebruik te maken van een wasmiddel voor kleding zonder geur- en kleurstoffen, want deze kunnen na het wassen op de kleding achterblijven en een extreem droge huid irriteren.
• Gebruik verzorgingsproducten zonder geur- en kleurstoffen en parabenen om irritatie te vermijden.
• Zorg dat je voldoende water drinkt - vooral aanbevolen voor oudere mensen.